حکومت‌های پیش از آریایی‌هاو ایرانیان
گاه تاریخ ایران را از ورود آریایی‌ها که نام ایران نیز از ایشان گرفته شده‌است، به فلات ایران آغاز می‌کنند؛ ولی این به این معنی نیست که فلات ایران تا پیش از ورود ایشان خالی از سکنه یا تمدن بوده‌است. پیش از ورود آریاییان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند. برای نمونه تمدن نوشیجان در ملایر[۱۰][۱۱] شهر سوخته (در سیستان و بلوچستان)، تمدن ساکنان تپه سیلک (در کاشان)، تمدن ایلام (در شمال خوزستان)، تمدن منائیان (در بوکان، کردستان و جنوب آذربایجان غربی)، تمدن پارسوا (در پیرانشهر)، تمدن جیرفت (در کرمان)، پادشاهی الیپی (در کرمانشاه (پایتخت) و کردستان)، تمدن لولوبیان (در کرمانشاه (پایتخت)، کردستان و آذربایجان)، گوتیان (در کردستان و کرمانشاه و آذربایجان)، تپه حسنلو در جنوب آذربایجان غربی تمدن گنج دره (در هرسین کرمانشاه)، تمدن زیویه (در سقز کردستان)، تمدن تپه گوران (در گیلانغرب کرمانشاه) تمدن تپه‌های شیخی آباد و جانی (در دینور کرمانشاه)، تمدن گودین تپه (در کنگاور کرمانشاه)، تپه علی کش در ایلام، اسکندری (در هفشجان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان)، تپه حصار (در دامغان سمنان)، تپه شهداد (در کرمان)، تپه گیان (در نهاوند همدان)، تمدن کاسی‌ها (ابتدا در میان‌رودان و سپس در زاگرس)، تپورها در تبرستان (مازندران) و… در سرزمین ایران بودند.فهرست بر پایه قدمت
۱ تمدن ایلام ۳۲۰۰ پ. م ۵۳۹ پ. م هومبابا
۲ شاهنشاهی ماد ۷۲۸ پ. م ۵۵۰ پ. م دیاکو
۳ شاهنشاهی هخامنشی ۵۵۰ پ. م ۳۳۰ پ. م کوروش بزرگ
۴ شاهنشاهی اشکانی ۲۴۷ پ. م ۲۲۴ م ارشک یکم
۵ شاهنشاهی ساسانی ۲۲۴ م ۶۵۱ م اردشیر بابکان
۶ دودمان گاوباریان ۶۴۲ م ۷۶۰ م گیل گیلانشاه
۷ باوندیان ۶۵۵ م ۱۳۴۹ باو
۸ پادوسپانیان ۶۵۵ م ۱۵۹۸ پادوسبان یکم
۹ سلسله طاهریان ۸۲۱ م ۸۷۳ م طاهر ذوالیمینین
۱۰ سلسله صفاریان ۸۶۱ م ۱۰۰۲ م یعقوب لیث
۱۱ سلسله سامانیان ۸۱۹ م ۱۰۰۴ م احمد بن اسد
۱۲ آل بویه ۹۳۲ ۱۰۵۵ عماد الدوله
۱۳ امپراتوری غزنوی ۹۶۳ م ۱۱۷۸ م محمود غزنوی
۱۴ امپراتوری سلجوقی ۱۰۳۷ ۱۱۹۴ طغرل‌بیک
۱۵ امپراتوری خوارزمشاهی ۱۰۹۸ ۱۲۱۹ انوشتکین
۱۶ سلسله غوریان ۱۱۴۸ ۱۲۱۵ علاءالدین حسین غوری
۱۷ آل مظفر ۱۳۱۴ ۱۳۹۳ امیر مبارزالدین
۱۸ سربداران ۱۳۳۷ ۱۳۸۱ خلیفه مازندرانی
۱۹ شاهنشاهی صفوی ۱۵۰۱ ۱۷۳۶ شاه اسماعیل یکم
۲۰ هوتکیان ۱۷۰۹ ۱۷۳۸ میرویس خان هوتک
۲۱ امپراتوری افشاری ۱۷۳۶ ۱۷۹۶ نادر شاه
۲۲ امپراتوری درانی ۱۷۴۷ ۱۸۲۶ احمدشاه درانی
۲۳ سلسله زندیه ۱۷۵۱ ۱۷۹۴ کریم خان زند
۲۴ سلسله قاجاریان ۱۷۹۶ ۱۹۲۵ آقا محمد خان قاجار
۲۵ شاهنشاهی پهلوی ۱۹۲۵ ۱۹۷۹ رضا شاه
۲۶ نظام جمهوری اسلامی ۱۹۷۹ تاکنون روح‌الله خمینی
