ویکی ایران › انجمن ها › انواع حکومت › در جهان › جمهوری فرانسه
- نویسندهنوشتهها
فرانسه (به فرانسوی: La France) با عنوان رسمی جمهوری فرانسه (به فرانسوی: République française) یک کشور فراقارهای در اروپای غربی است که دارای منطقهها و قلمروهای بسیاری در آنسوی دریاها است. فرانسه یکی از سه کشوری است که سواحلی هم در دریای مدیترانه و هم در اقیانوس اطلس دارد (دو کشور دیگر عبارتند از اسپانیا و مراکش) به دلیل شکل نقشه این کشور، در زبان فرانسوی به آن لقب l’Hexagone (معنی: ششضلعی) دادهاند. فرانسه از جنوب با آندورا و اسپانیا، از شرق با ایتالیا و سوئیس و آلمان و لوکزامبورگ و بلژیک، از جنوب با موناکو مرز زمینی دارد. همچنین از طریق کانال مانش با بریتانیا هممرز است. بر مبنای آخرین دادههای جغرافیایی بیشترین درازای سرزمین اصلی فرانسه (عرضی) ۹۶۳ کیلومتر است. بر پایه مساحت، فرانسه بزرگترین کشور اروپای غربی و اتحادیه اروپا و همچنین سومین کشور بزرگ در کل قاره اروپا بهشمار میآید. جمعیت فرانسه فراتر از ۶۷/۲ میلیون تَن است که با این شمار، فرانسه در رتبه دومین کشور پرجمعیت پس از آلمان در اتحادیه اروپا قرار میگیرد. پایتخت فرانسه، شهر پاریس است. این شهر بزرگترین شهر این کشور و مرکز اصلی تجارت و فرهنگ فرانسه است. قانون اساسی فرانسه برپایه یک همهپرسی در ۴ اکتبر ۱۹۵۸ به رسمیت رسیدهاست. این قانون تأکید بر ایجاد کشوری سکولار و دموکرات دارد که مردم در آن، حق حاکمیت را ایجاد میکنند. اعلامیهٔ حقوق انسان و شهروند که در انقلاب فرانسه تدوین شد و در گونه خود یکی از نخستین سندهای تاریخی در این زمینه بهشمار میآید، به گونهای بیانگر باورهای این کشور است.
پس از پایان قرون وسطا، فرانسه تبدیل به یکی از سه ابرقدرت در قاره اروپا شد به گونهای که در سدههای ۱۹ و ۲۰ دارای مناطق تحت استعمار بسیاری بود. همچنین در طول تاریخ طولانی این کشور، فرانسه تبدیل به مهمترین کانون پرورش بسیاری از هنرمندان، اندیشمندان و دانشمندان در زمینههای گوناگون گردید تا جایی که این کشور را مرکز پیدایش و شکوفایی فرهنگ مدرن جهان میپندارند. در طی سدههای هفدهم و هجدهم، جامعهٔ علمی، فرهنگی و هنری فرانسه و اندیشمندانی که از سراسر اروپا به آن میپیوستند دورانی را رقم زدند که از آن «دوره روشنگری» نامبرده میشود و از لحاظ دستاوردهای فکری و اجتماعی یکی از درخشانترین دورههای تاریخ بشر است. فرانسه چهارمین کشور دارندهٔ بیشترین میراث جهانی یونسکو در جهان است. هر ساله بیش از ۸۸ میلیون گردشگر به این کشور سفر میکنند. این کشور دارنده مقام اول از نظر شمار گردشگر است.
در زمینههایی چون فرهنگ، علوم بنیادی، صنعت و فناوری، هنر، نظام، اقتصاد و سیاست، فرانسه یکی از کشورهای مهم و اثرگذار جهان است. این کشور دارای رتبهٔ پنجم در میان دیگر کشورها از نظر بودجه و هزینههای نظامی است. همچنین از نظر ذخایر هستهای، رتبهٔ سوم را داراست. فرانسه یکی از کشورهای توسعه یافته است که قدرت اقتصادی بسیاری دارد. از دید اقتصادی، هفتمین اقتصاد بزرگ جهان و از نظر برابری قدرت خرید رتبهٔ نهم جهان است.
در زمینهٔ استانداردهای بینالمللی، فرانسه را میتوان از کشورهای پیشرو دانست. استانداردهای بالای زندگی، تحصیلات، سلامت، امید به زندگی، آزادی و شاخص بالای توسعه انسانی فرانسه را از جمله کشورهای ایدهآل برای زندگی معرفی میکند. فرانسه همچنین از کشورهای مؤسس سازمان ملل متحد بوده و یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است. فرانسه همچنین در چندین گروه و نهاد بینالمللی دیگر چون فرانسهزبانی، گروه هشت، گروه بیست، ناتو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، سازمان تجارت جهانی و اتحادیهٔ لاتین عضویت دارد. این کشور همچنین از کشورهای پیشرو در تأسیس اتحادیه اروپا بودهاست. فرانسه همچنین از تاریخ ۲۴ اکتبر ۱۹۴۵ در سازمان ملل متحد نیز عضو است.
حکومت
فرانسه دارای یک حکومت متمرکز بر اساس نظام نیمهریاستی است. قانون اساسی کنونی این کشور برپایه همهپرسی در ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۸ تأیید و اجرایی شد که تأکید بسیاری بر توانبخشی رابطه شاخه اجرایی (دولت) با شاخه قانونگذاری (مجلس) دارد. شاخه اجرایی خود شامل دو بخش میشود، بخش نخست ریاست جمهوری است که هر پنج سال با رای مستقیم مردم انتخاب میشود و ریاست شاخه اجرایی را بر عهده میگیرد. اکنون امانوئل مکرون عهدهدار این جایگاه است که در سال ۲۰۱۷ و در انتخابات دور دوم به ریاست جمهوری برگزیده شد. بخش دوم مقام نخستوزیری است که اکنون ژان کاستکس عهدهدار آن است.
مجلس فرانسه نیز از دو بخش تشکیل شده، یکی مجمع ملی و دیگری سنا. مجمع ملی شامل نمایندگان محلی است که با رای مستقیم مردم برای دورههای پنج ساله انتخاب میشوند. این مجلس قدرت انحلال کابینه دولت را دارند؛ اما بخش دوم، سناست که شامل سناتورها میشود. سناتورها برای دورههای شش ساله (پیشتر ۹ ساله) و توسط هیئت انتخابات برگزیده میشوند. قدرت قانونگذاری سنا کوچک است. در صورت ایجاد شدن مشکل در میان شورای ملی و سنا، سخن مورد تأیید نهایی را مجمع ملی خواهد زد.
قانون
کشور فرانسه از نظام حقوقی رومی-ژرمنی استفاده میکند. به عنوان مثال، قاضی امکان ساخت و ایجاد احکام جدید را ندارد و باید بر اساس تفسیرش حکم را صادر کند. (تفسیر مذکور باید همخوان با تفاسیر دیگر قضات در شرایط مشابه باشد)حقوق در فرانسه شامل دو شاخه حقوق عمومی و حقوق خصوصی میشود. حقوق خصوصی شامل حقوق مدنی و احکام جزایی بوده، در حالی که حقوق عمومی دربارهٔ احکام اداری و قانون اساسی است. بهطور کلی، قانون فرانسه شامل سه جزء اصلی میشود که عبارتند از حقوق مدنی، حقوق جزا (مجرمین) و اداری. احکام جزایی متمرکز بر آینده است. حقوق اداری هم که در بسیاری از کشورها جزئی از حقوق مدنی شمرده میشود، در فرانسه شاخهای کاملاً جداگانه است.
فرانسه از کشورهای سکولار بوده و از احکام وابسته به دین استفاده نمیکند.
سیاست خارجی
فرانسه یکی از کشورهای عضو سازمان ملل متحد و یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت این سازمان است که حق وتو دارد. فرانسه همچنین از اعضای دیگر گروههای بینالمللی همچون گروه هشت، گروه بیست، ناتو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان تجارت جهانی است. بسیاری از نهادهای بینالمللی همچون سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، یونسکو، پلیس بینالملل، ادارهٔ بینالمللی اوزان و مقیاسها و فرانسهزبانی مقر اصلی خود را در خاک فرانسه ایجاد کردهاند.
نیروی اصلی این کشور پس از دوران جنگ جهانی و پس از پیوستنش به اتحادیهٔ اروپا – که خود یکی از کشورهای بنیانگذار این اتحادیه بود – روی داد. فرانسه پس از جنگ در دهه ۱۹۶۰ میلادی آغاز به ایجاد روابط نزدیکی با آلمان، که پس از جنگ تبدیل به ویرانهای شده بود، کرد و توانست نیروی خود را افزایش دهد.
کشور فرانسه از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی – ناتو است اما پس از ماجرای ارتباط نزدیک آمریکا و انگلیس با یکدیگر و در راستای نگهداری از استقلال سیاست خارجی و سیاستهای امنیتی خود، به نشانه خردهگیری، از عضویت در شورای فرماندهی ناتو چشم پوشی کرد و خارج شد. فرانسه همچنین گرایش بسیاری به شرکت در جنگ عراق نداشت. در سال ۲۰۰۹ و به دلیل پشتیبانی نیکولا سارکوزی، رئیسجمهور وقت فرانسه که گرایش بسیاری به آمریکا داشت، فرانسه دوباره به شورای فرماندهی ناتو ملحق شد.
فرانسه از دیدگاه اقتصادی و نظامی کشورهایی که سالها پیش، تحت استعمارش بودند، مانند چاد و ساحل عاج را پشتیبانی کرده و حتی برای برقراری صلح در این کشورها، نیروهای نظامی خویش را روانه این کشورها میکند. در واپسین کمک نظامی، فرانسه برای کمک به ارتش مالی، نیروهای نظامی خود را برای کمک به این کشور فرستادهاست.
نظامی
نیروهای مسلح فرانسه (یا به فرانسوی: Armées françaises) نیروهای نظامی این کشور هستند که زیر فرماندهی رئیسجمهور قرار دارند. این نیروها شامل سه دسته اصلی نیروی زمینی، نیروی دریایی و نیروی هوایی میشوند. همچنین ژاندارمری فرانسه نیز از نهادهای نظامی این کشور است. همه یگانهای نظامی این کشور زیر دید وزارت دفاع هستند، درحالی که ژاندارمری زیر دید وزارت کشور فرانسه کار میکند.
ژاندارمری با کمک پلیس ملی وظیفه تأمین امنیت درون کشور (روستایی و شهری) را برعهده دارند.
فرانسه از اعضای شورای امنیت سازمان ملل و از دارندگان رسمی سلاحهای هستهای است. فرانسه پیمان انپیتی را پذیرفتهاست.
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
- این موضوع ۶ ماه پیش توسط نیما اصلاح شده است.
- نویسندهنوشتهها